Pioneers of F1 Hybrid Strawberries: Aardbeienkwekerij Lam

Waarom Limore One de oplossing kan bieden voor diverse teeltuitdagingen

In deze uitgave van de serie Pioneers of F1 Hybrid Strawberries lichten we een belangrijke teler uit die een rol speelt in de transitie. In dit artikel vertelt David Abrahamjan van Aardbeienkwekerij Lam in Winssen over zijn ervaringen met het ras Limore One tot nu toe, en zijn visie op de toekomst van F1 Hybrid Strawberries.

In dit artikel lees je:

Waarom telers er goed aan doen om verder te kijken dan Elsanta.
Waarom Limore One volgens David Abrahamjan een geschikte oplossing biedt voor huidige uitdagingen in de teelt.
De voordelen van Limore One als variëteit, van gewasbescherming tot oogstopbrengst.

David Abrahamjan kwam in 1998 met zijn vrouw vanuit Armenië naar Nederland. Vanaf 2008 huurde hij al Aardbeienkwekerij Lam in het Gelderse Winssen, en in 2018 werd hij eigenaar van het bedrijf. Hij besloot wel de oude naam van het bedrijf aan te houden. "Onze naam is bekend op de veiling, dus het leek me niet verstandig om die meteen te veranderen”, lacht David. Het bedrijf teelt nu ruim 4 hectare aardbeien in de buitenlucht en heeft 1 hectare voor eigen uitgangsmateriaal.

Groeiende uitdagingen dwingen tot innovatie
Hoewel het bedrijf succesvol is, merkt David dat er veel verandert. "Toen ik hier begon, waren de tijden heel anders," zegt David. "Tot 2018 teelde iedereen Elsanta, daar was überhaupt geen twijfel aan. De regels op het gebied van bestrijdingsmiddelen waren toen ook veel minder streng. Omdat Elsanta niet zonder gewasbescherming kan, maken de strengere regels van de regering en de EU het voor telers steeds lastiger. We doen als telers ons best om zo min mogelijk gewasbescherming te gebruiken en passen het alleen toe wanneer het écht nodig is, maar zelfs dat wordt steeds moeilijker.”

Ook op de arbeidsmarkt zijn er uitdagingen. “Met Elsanta heb je één grote piek in het seizoen,” vertelt David. “In die piek heb je voor korte tijd veel arbeidskrachten nodig, maar buiten die periode zijn ze overbodig. In de huidige arbeidsmarkt is het al moeilijk genoeg om werknemers te vinden en aan je te binden, en je moet ze ook de kneepjes van het vak leren. Ze moeten ervaring opdoen en gevoel krijgen voor het werk, maar tegen de tijd dat ze het onder de knie hebben, is de piek alweer voorbij. Dat maakt de situatie op de lange termijn onwerkbaar, daarom moeten we als sector openstaan voor andere oplossingen.”

Verder kijken dan Elsanta
Als leverancier aan FruitMasters heeft David veel contact met Harrie Jonker, teeltspecialist zachtfruit van de fruitcoöperatie. “We sparren vaak over nieuwe mogelijkheden qua rassen. Het is voor mij wel duidelijk geworden dat Elsanta op de lange termijn niet meer de toekomst heeft. Daarom wil ik graag zo vroeg mogelijk ervaring opdoen met andere rassen. Zo kan ik kennis opdoen en een voorsprong nemen op andere telers, die misschien pas over een aantal jaar inzien dat ze naar andere rassen moeten kijken. Zo heb ik al proeven gedaan met verschillende rassen, zoals Favori en Lady Emma. Harrie raadde me ook Limore One van Limgroup aan, een ras dat goed bij mijn bedrijf zou passen.”

David kreeg de kans om met Limore One aan de slag te gaan en heeft nu een halve hectare van dit ras staan. "We zien nu al verschillende voordelen," vertelt hij. "Ten eerste heb je geen trayveld nodig om de stekken te maken, omdat ze direct uit zaad komen. Dit bespaart ruimte en maakt het proces efficiënter. We hebben de planten sinds eind maart op stellingen staan en de productie begint nu echt op gang te komen." Het mooie is dat je alle stadia van de aardbei kunt zien. Het begint met een knoopje, dan komt er een nieuw knoopje en daarna begint de bloei. Dan komt de vrucht, die eerst groen is en daarna rood wordt. We hebben al twee keer geoogst en de aardbeien zijn opvallend groot. Met zeven aardbeien zit je al op 400 gram, dus ze wegen ongeveer 50 à 60 gram per stuk. Wat me verder opvalt, is dat de aardbeien perfect gevormd zijn, alsof iemand de perfecte aardbei heeft getekend. Ze hebben een prachtige rode kleur en groeien erg goed. Het begin is veelbelovend en ik heb er veel vertrouwen in."

“Limore One geeft grote en prachtig rode aardbeien. Het is alsof iemand de perfecte aardbei heeft getekend.”

Op zoek naar kilogevende variëteiten
David wijst op de problemen met kleine en kromme aardbeien in de huidige markt. "Kleine en kromme aardbeien brengen bijna niks op, maar je moet er wel hetzelfde werk voor doen," legt hij uit. "Je moet ze even goed plukken en poten, en alle andere werkzaamheden blijven hetzelfde. Het verschil tussen het plukken van grote, mooie aardbeien en kleine, kromme aardbeien is enorm.

Consumenten en handelaren zijn ook steeds kieskeuriger geworden; iedereen wil de perfecte aardbei van hoge kwaliteit. Kleintjes en tweede klasse aardbeien zijn totaal niet interessant voor ze en je krijgt ze nauwelijks verkocht. De kosten voor het telen van kleine aardbeien blijven hetzelfde of stijgen zelfs. Tel daar het personeelstekort bij op en je ziet waarom veel aardbeientelers stoppen. Daarom is het essentieel om een ras te vinden dat bijna geen kleine aardbeien geeft en veel kilo’s produceert, zonder in te leveren op smaak. Dat merk ik bij Limore One al; je kunt veel kilo's plukken, waardoor de plukkosten lager worden, en de aardbeien zijn erg groot."

Wat duurzaamheid betreft, merkt David ook voordelen. "Omdat je begint met schoon zaad, is er minder gewasbescherming nodig tijdens het hele proces," zegt hij. "Dit biedt grote kansen in de huidige markt, met steeds strenger wordende regels. Verder komen de planten niet uit de koeling, wat betekent dat ze stabieler blijven in hun productie en gelijkmatiger mooie en goede aardbeien geven. Een ander voordeel van Limore One is de flexibiliteit bij het plannen. "Plantenkwekers willen steeds eerder weten wat je plannen zijn," legt David uit. "Ze bellen en sturen brieven om te vragen hoeveel en welke rassen we voor volgend jaar of zelfs het jaar erop willen. Dit is bijna onmogelijk, want je wilt rassen langer door het seizoen zien voordat je beslist. Tegenwoordig willen plantenkwekers zelfs voorschotten om zekerheid in te bouwen. Daardoor moet je steeds eerder beslissen, dat maakt het voor ons als telers erg lastig."

“Met Limore One is veel minder gewasbescherming nodig in het proces. Dit biedt grote kansen met de steeds strenger wordende regelgeving.”

Uitstraling en smaak
“Ik zeg altijd dat de consument aardbeien koopt met zijn ogen”, zegt David. Bij ons bedrijf laten we mensen vaker proeven, dan komen klanten vaak terug voor de smaak en kwaliteit. In de supermarkt kun je natuurlijk niet proeven, daar kiest de consument puur op basis van het uiterlijk. De Limore One-aardbeien zien er prachtig uit en zijn ook nog eens groot, wat positief is omdat je veel kilo's kunt plukken. In de eerste teelten zijn ze wel nog groter dan de reguliere markt in Nederland gewend is. Ik heb Harrie van FruitMasters al gezegd dat ze zo mooi en groot zijn dat je ze zelfs per stuk zou kunnen verkopen”, zegt David. Toch ziet hij ook genoeg mogelijkheden in de reguliere markt: "Het zijn aardbeien met een prachtige uitstraling, men zal er alleen aan moeten wennen. We hebben 30 jaar met Elsanta gewerkt, waardoor iedereen dat ras als dé smaak en uitstraling van aardbeien kent. Consumenten moeten wennen aan nieuwe smaken en belevingen, en dat kost tijd. Limore One heeft een nét andere smaak: minder uitgesproken zoet, maar een combinatie van fris, zoet en een beetje zuur. Het is een heerlijke mix die ik persoonlijk ook erg lekker vind. Het is een sappige en frisse aardbei."

Belangrijke aspecten in de markt
Gevraagd naar de toekomst van Limore One, is David duidelijk: “Ik denk zeker dat Limore One de markt kan overnemen,” zegt hij. “Als de plukkosten lager zijn dan bij andere rassen en het ras goed bestand is tegen ziektes, dan heeft Limore One al twee grote voordelen. Voor telers is het namelijk cruciaal dat een ras meer kilo’s oplevert, minder werk vereist en stabiel blijft produceren. Een ras moet niet één keer oogst leveren en daarna drie, vier weken niets. Als de aardbei daarnaast ook nog eens lekker smaakt, dan zijn dat drie sterke punten voor zowel de teler als de consument. Op al deze punten, toont Limore One tot nu toe veelbelovende resultaten, dus ik ben erg benieuwd hoe de toekomst eruit gaat zien.”

“Ik denk zeker dat Limore One de markt over kan nemen, tot nu toe toont de variëteit zeer veelbelovende resultaten.”

Terug naar overzicht